Centrum Pomocy Prawnej im. Haliny Nieć » #BlogCPPHN: Kraków otwarty na cudzoziemców

Kraków od zawsze był miastem wielu kultur, najważniejszym ośrodkiem małopolskiego regionu pogranicza, gdzie spotykały się i przenikały różne tradycje i religie, od wyznawców prawosławia, judaizmu, protestantów do katolików, od Ormian, Żydów, Słowaków, Romów, Łemków do Ukraińców. Przez wieki ta wielonarodowa mozaika była po prostu naturalną tkanką miasta, budulcem jego tożsamości i wyjątkowości. W dzisiejszym świecie, w dobie gwałtownego wzrostu nastrojów ksenofobicznych, w Polsce nieprzyjaznej migrantom i mniejszościom, warto przypomnieć sobie o tym szczególnym dziedzictwie i czerpać z niego pozytywną inspirację.

Od 2016 r. realizowany jest Program „Otwarty Kraków”, którego celem jest budowanie społeczeństwa żyjącego we wspólnocie, wykorzystującego do rozwoju potencjał przedstawicieli mniejszości narodowych i etnicznych oraz mieszkających w mieście cudzoziemców. Program powstał po to, żeby wspierać realizację polityki otwartości Krakowa na przedstawicieli mniejszości narodowych i etnicznych oraz cudzoziemców. Działania składające się na „Otwarty Kraków” realizowane są zarówno przez instytucje miejskie jak i lokalne organizacje pozarządowe i skupiają się na budowaniu wśród mieszkańców poczucia solidarności oraz świadomości i wiedzy na temat kultury i obyczajów innych narodowości; kształtowaniu postawy tolerancyjnej wobec cudzoziemców, mniejszości narodowych i etnicznych.

Bieżąca koordynacja prac odbywa się za pośrednictwem spotykające się regularnie Zespołu Interdyscyplinarnego ds. współpracy przy realizacji Programu Otwarty Kraków, w skład którego wchodzą przedstawiciele Miasta, organizacji pozarządowych, środowisk mniejszościowych i cudzoziemskich oraz środowiska akademickiego.

Kraków ma jeden z największych odsetków cudzoziemskich mieszkańców w Polsce. Według oficjalnych danych obecnie (marzec 2019, dane z migracje.gov.pl) ważnych jest 37 453 dokumentów pobytowych wydanych przez Wojewodę Małopolskiego. Można bezpiecznie przyjąć, że zdecydowana większość z tych osób mieszka w Krakowie. Z kolei z danych o zameldowaniu opracowanych w odpowiedzi na interpelację radnego Andrzeja Mazura z 2017 r., wynika, że w Krakowie mieszkało w tym okresie ponad 42 000 osób, ze 160 krajów, najwięcej z Ukrainy, Rosji, Białorusi i USA. Duże grupy pochodzą również z Wietnamu, Indii, Turcji i Kazachstanu. Społeczność ukraińska w mieście stale rośnie, a obecnie mówi się o nawet 60-70 tysiącach osób, które w naszym mieście uczą się i pracują, a ich pobyt nie ma charakteru krótkotrwałego.

Wielokulturowe oblicze Krakowa to także coraz dynamiczniejszy ruch turystyczny. Do miasta przyjeżdża co roku ponad 2 mln cudzoziemców, turystów, ludzi biznesu i studentów, co sprawia, że w mieście przebywają cudzoziemcy o różnym pochodzeniu, wieku, statusie materialnym i sytuacji, wśród nich również osoby narażone na dyskryminację, do których kierowane są też działania pod szyldem Otwartego Krakowa.

Pomimo bliskości kulturowej części z wymienionych narodowości, zasadniczo wszyscy wymienieni migranci borykają się w różnych stopniu z trudnościami w zintegrowaniu się z lokalną społecznością, sprawnym uzyskiwaniu informacji o swoich prawach i obowiązkach czy istotnych usługach i niezwykle rzadko aktywnie angażują się w lokalne życie społeczne i kulturalne, pozostając raczej na jego marginesie. Trudności w integracji imigrantów ze społeczeństwem przyjmującym mają związek z brakiem znajomości przez cudzoziemców języka, prawa i obowiązujących procedur administracyjnych, odmiennością kulturową oraz swego rodzaju alienacją w społeczności lokalnej. Program Otwarty Kraków ma za zadania niwelować te bariery i sprzyjać budowaniu lepszego porozumienia i integracji mieszkańców bez względu na pochodzenie czy wyznanie.

Do najważniejszych działań prowadzonych obecnie w ramach Otwartego Krakowa należą:

Punkt Informacji dla Cudzoziemców

Punkt Informacyjny prowadzony jest ze środków Miasta, a realizowany przez Fundację Współpracy Polsko-Ukraińskiej „U-WORK”. W punkcie można uzyskać porady w języku polskim, angielskim, ukraińskim i rosyjskim w następujących obszarach:

- dostęp do edukacji;
- dostęp do służby zdrowia;
- dostęp do kultury;
- uzyskanie prawa jazdy;
- pomoc społeczna oraz korzystanie z świadczeń oferowanych przez Gminę Miejską Kraków;
-pomoc ofiarom dyskryminacji lub przemocy;
- wynajmem mieszkań oraz zasady wynajmu lokali i mieszkań w Polsce;
- rynek pracy i zatrudnienie;
- kursy bezpłatne oraz komercyjne dla cudzoziemców terenie Krakowa;
- załatwianie formalności z zakresu legalizacji pobytu, uzyskania Karty Polaka, meldunku, rejestracji dzieci, obywatelstwa, pozwolenia na pracę.

Konkurs o tytuł Krakowskiego Ambasadora Wielokulturowości

Do 15 kwietnia mieszkańcy mogą zgłaszać kandydatury w konkursie o tytuł Krakowskiego Ambasadora Wielokulturowości. Na tytuł mają szansę osoby, instytucje, czy organizacje pozarządowe lub nieformalne grupy, działające na rzecz dialogu międzykulturowego. Uchwałę w sprawie ustanowienia tytułu w ubiegłym roku podjęła Rada Miasta Krakowa. Celem konkursu jest promowanie zróżnicowania kulturowego, etnicznego, wyznaniowego oraz integracja mieszkańców Krakowa i środowisk cudzoziemców.

Zgłoszenia przyjmuje Wydział Polityki Społecznej i Zdrowia (os. Centrum C10, 31-931 Kraków, pokój 102, tel. 12 616 78 21). Kandydatury rozpatrzy Kapituła Wielokulturowości, a zwycięzców poznamy podczas uroczystej gali. Szczegółowe informacje o konkursie oraz formularz zgłoszeniowy można znaleźć w serwisie otwarty.krakow.pl.

Centrum Pomocy Prawnej bierze aktywny udział w posiedzeniach Zespołu i w pracach Otwartego Krakowa. O działaniach programu nadal wie jednak zbyt mało osób, dlatego mamy nadzieję, że nagłośnienie tych inicjatyw pozwoli większej liczbie osób skorzystać z oferowanego wsparcia i dołączyć do nas!