Po upływie dnia 31 lipca 2023 r. nie będą już obowiązywać specjalne rozwiązania dotyczące cudzoziemców związane z pandemią COVID-19. Nastąpi to w wyniku zniesienia stanu zagrożenia epidemicznego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W niniejszym artykule omawiamy najważniejsze zmiany dotyczące sytuacji prawnej cudzoziemców w zakresie ich dalszej legalizacji pobytu.

Na podstawie Ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, zwanej potocznie ustawą covid-ową, zostały wprowadzone specjalne rozwiązania, m.in. dla cudzoziemców, pozwalające na uniknięcie rozpowszechniania się epidemii.

Zgodnie z ustawą covid-ową, pobyt cudzoziemca, w sytuacji gdy ostatni dzień dopuszczalnego okresu pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie m. in.:

zezwolenia na pobyt czasowy,
wizy krajowej,
wizy Schengen,
ruchu bezwizowego i innych krótkoterminowych tytułów pobytowych

– przypadał w okresie od dnia 14 marca 2020 r. , jego pobyt na tym terytorium został uznany za legalny z mocy prawa do upływu 30 dnia następującego po dniu odwołania tego stanu, który obowiązywał jako ostatni. W okresie przedłużenia legalności pobytu nie umieszczano w dokumencie podróży cudzoziemca nowej naklejki wizowej, nie wydawano nowej karty pobytu czy innych dokumentów, ani nie wymagano złożenia żadnych legalizujących pobyt wniosków.

Kolejne specjalne rozwiązania covid-owe dotyczyły dostępu cudzoziemców do polskiego rynku pracy. Jeżeli ostatni dzień ważności zezwolenia na pracę przypadał w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, ogłoszonego w związku z zakażeniami wirusem COVID-19, okres ważności zezwolenia na pracę cudzoziemca ulegał przedłużeniu z mocy prawa do upływu 30 dnia następującego po dniu odwołania tego stanu, który obowiązywał jako ostatni. Analogiczne ulegał przedłużeniu okres pracy bez zezwolenia na pracę w związku oświadczeniem o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi.

Ostatnim stanem obowiązującym w związku z pandemią był stan zagrożenia epidemicznego, który przestał obowiązywać z dniem 30 czerwca 2023 r., natomiast 30-dniowy okres ustawowego przedłużenia upłynął 31 lipca 2023 r. W związku z powyższym, cudzoziemiec, aby mógł dalej legalnie przebywać w Polsce, koniecznie musi zalegalizować swój pobyt. Legalizacja pobytu jest możliwa poprzez otrzymanie wizy uprawniającej do wjazdu i pobytu w Polsce bądź przez uzyskanie zezwolenia na pobyt czasowy, stały lub rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej. Wizę uzyskuje się w polskich urzędach konsularnych, natomiast wniosek o wydanie zezwolenia na pobyt można złożyć nie wyjeżdżając z terytorium RP w wydziale spraw cudzoziemców urzędu wojewódzkiego właściwego według miejsca zamieszkania cudzoziemca. W podobny sposób po upływie 31 lipca 2023 r. należy zalegalizować pracę cudzoziemca poprzez uzyskanie zezwolenia na pracę lub oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy.

Jeśli przed 31 lipca 2023 r. cudzoziemiec złożył wniosek o nabycie tytułu pobytowego w Polsce, jego dalszy pobyt uważa się za legalny na czas trwania postępowania, a w sytuacji otrzymania decyzji pozytywnej zezwalającej na pobyt - na czas wskazany w decyzji. W przypadku gdy cudzoziemiec nie dotrzyma ww. terminu i nie zawnioskuje o otrzymanie tytułu pobytowego, dalszy jego pobyt może zostać uznany za nielegalny. Zwracamy uwagę, iż wypełniony wniosek wraz z niezbędnymi dokumentami można wysłać za pośrednictwem Poczty Polskiej za potwierdzeniem odbioru. Wówczas organ wyznaczy termin dla osobistego stawiennictwa cudzoziemca celem złożenia odcisków palców, a termin do złożenia wniosku zostanie w ten sposób zachowany. Tak samo praca może zostać uznana za nielegalną, jeśli cudzoziemiec w terminie do 31 lipca 2023 r. nie uzyska wymaganego zgodnie z prawem dokumentu zezwalającego na podjęcie pracy w Polsce.

W celu uzyskania dodatkowych informacji stosownie legalizacji pobytu lub pracy na terytorium RP, zalecamy skontaktować się z właściwym urzędem wojewódzkim, wydziałem spraw cudzoziemców, albo urzędem pracy.

Podkreślenia wymaga, iż sytuacja prawna osób, korzystających z ochrony czasowej w Polsce na podstawie Ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, potocznie zwaną spec-ustawą, wygląda odmiennie od sytuacji innych cudzoziemców. Pobyt osób z Ukrainy, którzy legalnie przybyli do Polski w okresie od 24 lutego 2022 r. w związku z działaniami wojennymi na Ukrainie i deklarują zamiar pozostania na terytorium RP, uznaje się za legalny do dnia 4 marca 2024 r. (zgodnie z aktualnym stanem prawnym w momencie napisania niniejszego artykułu). Dzień ten 4 marca 2024 r. obowiązuje również w stosunku osób z Ukrainy, którzy nie są objęci zakresem podmiotowym spec-ustawy, a znajdują się w Polsce m. in. na podstawie wizy krajowej, wizy Schengen wydanej przez organ polski lub wizy wydanej przez inne państwo obszaru Schengen, zezwolenia na pobyt czasowy albo w ramach ruchu bezwizowego, jeśli ostatni dzień dopuszczalnego okresu ich pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przypada w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. Aby dowiedzieć się więcej na temat pobytu obywateli Ukrainy, odwiedź naszą stronę (zakładka „Uchodźcy z Ukrainy”), zadzwoń na numer naszej infolinii: +48 725 449 374 bądź skonsultuj się z wydziałem spaw cudzoziemców urzędu wojewódzkiego, gdzie obecnie mieszkasz.

Do tej kategorii osób nie zalicza się obywatela Ukrainy, który znajduje się w Polsce na podstawie ww. tytułów pobytowych, a ostatni dzień jego legalnego pobytu przypada na okres przed 24 lutego 2022 r. - w tym przypadku właściwe przepisy określające legalność jego przebywania znajdą się w ustawie covid-owej, której poświęcona jest pierwsza część tego artykułu.

Źródło: https://www.gov.pl/web/udsc/odwolanie-stanu-zagrozenia-epidemicznego--skutki-dla-sytuacji-prawnej-cudzoziemcow

Odwołanie stanu zagrożenia epidemicznego